Bir insanı diğerinden üstün yapan şey nedir? Bir insanı başka bir insanı neden yüce biri olarak tanımlar veya bir insan nasıl yüce biri olabilir? Kahraman nasıl olunur?

Geçen günlerde gördüğüm LinkedIn’deki bir gönderiye yapılmış yorum, bu yazıyı yazmama sebep oldu. Bir abimiz “Linus şöyle kahraman, böyle kahraman … O da hatalar yapabilir tabii ki ama kahraman dediğin de zaten bizim gibi bir insandır. Zidane mükemmel bir futbolcuydu, işte Linus da aynı onun gibi” minvalinde uzun uzun yazmış. Konu nasıl Zidane’a bağlandı, orasını sadece o abimiz biliyor. Zaten değişik bir abimizdi; kimsenin yorumuna cevap vermiyor fakat kendi yorumunun en alt satırına “Re:” ile başlayıp cevapladığı kişileri yazıp, bir de “2022-03-05 V1.0.1” gibi yorumunun sürümünü tutuyordu 😃 İnsanoğlu işte, her çeşidi var.

Öncelikle bir insanın neden başka bir insanı kahraman olarak tanımlama ihtiyacı duyduğunu anlamak gerekiyor. Buna benim yapacağım yorum taraflı ve biraz da kırıcı olabileceği için, yorum yapmamayı tercih ediyorum. Sadece şunu diyebilirim ki; genelde kişileri kahraman ilan edip öven kişiler hiyerarşiyi önemseyen, güçlü kişilere ilgi duyan ve kendisi de bir gün o güçlü kişilerden olursa milletin iflahını kesecek kişiler oluyor.

Peki bir insanı diğerlerinden ne üstün kılar? Mesela, Linus sizce de kahraman mıdır? Birini kahraman ilan etmek için o kişinin ne yapmış olması gerekmektedir?

Eğer bir insan yapacağı eylemin karşılığı olup olmayacağını düşünmeden, başkalarının yararı için büyük fedakarlıklar yapabiliyorsa o kişi kahramandır. Bir diğer kıstas ise, başka birinin o fedakarlığı yapma ihtimalidir. Yani “o kişi olmasa, o olay gerçekleşir miydi” diye sormak gerekmektedir.

Bu iki kıstas göz önüne alındığında, Linus kahraman olamaz. Çünkü kendisi Linux’u başlatmasa zaten bir sürü işletim sistemi çalışması halihazırda mevcuttu. Yazılımların ücretsiz ve kaynak kodlarının herkese açık olması fikri ise zaten Stallman öncülüğünde FSF ile temsil ediliyordu. Yani kendisi yeni bir akım başlatmadı, sadece doğru zamanda uygun şartlarda parlayacak bir fikirle ortaya çıktı. Şu anda gördüğümüz onlarca başarılı milyon dolarlık sosyal medya uygulamaları gibi düşünün zira 80’ler ve 90’ların başının popüler konusu işletim sistemi geliştirmekti. Kısacası Linus ortaya çıkmasa, başkası çıkacaktı ve topluluk onun peşine gidecekti. Belki daha iyi, belki daha kötü olacaktı ama sonuçta olacaktı.

Linux’u başarılı yapan neydi derseniz, geçmişe baktığımda şunları görüyorum. Bilgisayarların her eve girmeye başladığı bir zamanda, tamamen bedava işletim sistemi yoktu. *NIX türevleri, BSD dahil, ticari ürünlerdi. GNU Hurd projesi başlamıştı fakat ideolojik bir akımı temsil eden FSF, Linus gibi pragmatik düşünüp “yapalım çalışsın yeter yeaaa” diyemedi. Linus’un bu pragmatik düşünce tarzından dolayı, işletim sistemi konusunda uzman Tanenbaum Linux’u “monolithic” yapıda olduğu için eleştirmişti ve Linus ile tartışmışlardı. Teknik olarak baktığınızda Tanenbaum haklıyken, sonuçta Linux başarılı olduğu için sanki Linus haklıymış gibi insanlar hala bu tartışmayı anlatır. Bu olguya “Sonuca Göre Geçmişi Değerlendirme” başlıklı yazımda değinmiştim.

Kısacası, Linus çalışsın yeter, kervan yolda düzülür dedi ve milleti de peşine takarak başarı için önünde açık olan yolda ilerledi. GNU projesi altında zaten kendisi için gerekli her türlü araç geliştirilmişti. Kullandığı lisans bile GPLv2 diye geçiyor, hiç düşünmez misiniz sevgili kardeşim 😃 Yani millet sanıyor ki, Linus oturuyordu ve bedava işletim sistemi yazıp devrim yapayım dedi. Bi başladı var ya bi ona bi buna off ver Allah’ım ver 😃

Fazlasıyla eleştiri yaptığım için, yanlış anlaşılma kurbanı olabilirim. Ben kim köpeğim ki Linus’u yeriyorum; tabii ki yermiyorum. Sadece kahraman olmadığını anlatabilmek için mübalağa sanatına başvuruyorum. Yoksa Linus sıradan bir insan olsaydı, projesi bu kadar başarılı olamazdı. Adanmışlık, süreklilik, çalışkanlık ve iletişim becerileri Linux’un oluşmasını ve gelişmesini sağladı. İletişim becerisinden kastım, Stallman seviyesinde olmayan her şeydir 😃 Yazılım ile uğraşan birinden yüksek iletişim becerileri beklemeniz hata olurdu.

“Peki kahraman kime denir kardeşim” diyebilirsiniz. Aklıma gelen örnekler var ama paylaşmak istemiyorum zira dünya öyle bir yer olmuş ki ne desen hemen bir saldırı başlıyor 😃 Sizler kendi kahramanlarınızı ve o kişiyi kahraman görmenizin sebebini yorumlarda rahatlıkla paylaşabilirsiniz; saldırı içeren yorumları onaylamayacağıma söz veriyorum.

Bu arada eğer iki seçeneğim olsaydı Linus Torvalds olmak değil; Orhan Gencebay olmak isterdim 😃 Benim gözümde Orhan Gencebay’ın ürettikleri, Linus Torvalds’ın ürettiklerinden daha mucizevidir.

---

NOT: “Linux gibi bir uygulama yazmadan Linus hakkında atıp tutma lan” diyenlere bir lafım yok. Bu fanatik kardeşlerime sadece kötü bir haberim var: Bu durumda sizler de, Linus da dahil, Bill Gates’i eleştiremezsiniz çünkü kişilerin yaptıkları onlara eleştiri hakkı veriyorsa; Linus da Bill Gates seviyesinde biri değil. Kudurun 😃